دفتر مطالعات سیاسی در گزارش« ظرفیت‌ها و ابتکارات دیپلماتیک مجالس دنیا (۱): با تأکید بر شیوه‌های کارآمدسازی گروه‌های دوستی و هیئت‌های دیپلماتیک مجلس دوازدهم» آورده است که توانمندسازی و مردمیسازی فعالیت‌های دیپلماتیک مجلس دوازدهم از دریچه مطالعه تطبیقی دستاوردها و تجارب سایر مجالس دنیا به هم‌افزایی ظرفیت‌های دیپلماسی پارلمانی جمهوری اسلامی ایران، شناسایی نظام مسائل اساسی مشترک سیاست خارجی با سایر کشورها و تحقق اهداف مندرج در فصول ۲۱ و ۲۲ قانون برنامه هفتم پیشرفت، کمک شایانی می‌کند.
در این گزارش تصریح شد که استفاده متوازن، متناسب و هوشمندانه از پتانسیل دیپلماتیک بانوان نماینده، تحول در شرح وظایف دیپلماتیک رؤسای پارلمان‌ها، بهره‌وری از ظرفیت دیپلماتیک دبیران گروه‌های دوستی، دعوت از صاحبان تجربه، اندیشه و نوآوری قبل از تصویب پیش‌نویس لوایح خارجی، افزایش شفافیت و تقویت نظارت همگانی بر کارنامه و عملکرد دیپلماتیک نمایندگان، منطقه‌گرایی پارلمانی متوازن، جایابی مناسب جلسات استماع سیاست خارجی، انتفاع حداکثری از مزیت‌های دیپلماسی پارلمانی دیجیتال، تحول در کارکرد دیپلماتیک فراکسیون‌های پارلمانی، بهره‌وری مناسب از عنصر جمعیت در افزایش حق رأی در مجامع پارلمانی، نگاه فراجناحی و ملی به نظام مسائل اساسی سیاست خارجی، تحکیم روابط بین ملت‌ها از طریق دیپلماسی پارلمانی شهروندی، جوان‌گرایی در چینش هیئت‌های دیپلماتیک، استفاده از پتانسیل دیپلماسی پارلمانی سران، افزایش نقش تنظیم‌گری کمیته روابط خارجی در هدایت دیپلماسی پارلمانی، کنش‌گری دیپلماتیک مراکز پژوهشی پارلمانی، مهندسی اذهان از طریق بیانیه‌های پارلمانی و استماع نظرات و پیشنهادهای دیپلماتیک حزب اقلیت از مهم‌ترین ابتکارات دیپلماتیک مجالس دنیا هستند که بومیسازی هریک از آنها در ارتقای کارآمدی دیپلماسی پارلمانی و عمومی جمهوری اسلامی مؤثرند.
در یافته های این گزارش مرکز پژوهش ها آمده که یکی از ملزومات ارتقای کارآمدی و ارزش افزوده رایزنی‌های دیپلماتیک مجلس دوازدهم در افق قانون برنامه هفتم پیشرفت، اهتمام متولیان دیپلماسی پارلمانی به خرد جمعی و بومیسازی ابتکارات دیپلماتیک سایر مجالس دنیاست.فناوری‌های نوظهور از عناصری هستند که دگردیسی بالایی را در عرصه دیپلماسی پارلمانی موجب شده‌اند. رصد مجالس پیشرو در عرصه هوشمندسازی پارلمان دیجیتال، بیانگر اهتمام قانونگذاران دنیا به استفاده از ظرفیت فناوری‌های نوپدید همچون هوش مصنوعی و علوم شبیه‌سازی در جهت ارتقای بهره‌وری دیپلماسی پارلمانی است.
در یافته های دیگر این گزارش نهاد پژوهشی آمده که برخی مجالس دنیا همچون مجالس آلمان و ایتالیا برای گسترش روابط پارلمانی با کشور هدف، از مسئولان لشگری و کشوری سایر کشورها برای سخنرانی در نشست کمیته روابط خارجی دعوت می‌کنند.کنگره آمریکا در ماه مارس برای مستندسازی رویه‌های دیپلماتیک پارلمانی و ارزیابی میزان کارآمدی و اثربخشی گروه‌های دوستی، گزارش سالیانه عملکرد هیئت‌های دیپلماتیک مجالس نمایندگان و سنا را منتشر می‌کند.
همچنین در این گزارش بیان شد که جمهوری ترکیه از طریق شبکه‌سازی گویش زبان ترکی و پایه گذاری «مجمع پارلمانی کشورهای تُرک‌زبان»، در حال تقویت دیپلماسی عمومی و نفوذ نرم در جغرافیای آسیای میانه و قفقاز است.برخی مجالس پیشرو در حوزه دیپلماسی پارلمانی با تأسیس میز دیپلماسی پارلمانی هوش مصنوعی، به‌صورت نظام‌مند در حال گذار از دیپلماسی پارلمانی سنتی به دیپلماسی پارلمانی دیجیتال هستند.
در جمع بندی یافته های این گزارش آمده که یکی از ابتکارات مجالس دنیا برای انتقال دانش و مهارت‌های دیپلماتیک به نمایندگان، تأسیس «مدارس حکمرانی دیپلماسی پارلمانی» است. استفاده از این شیوه در انتقال دانش و مهارت‌های دیپلماتیک به قانونگذاران جوان و نمایندگان جدیدالورود مؤثر بوده و به‌صورت مستقیم کارآمدی فعالیت‌های دیپلماتیک نمایندگان و سواد رسانه‌ای جامعه پیرامون مفاهیم دیپلماسی پارلمانی را ارتقا داده است.و اغلب فراکسیون‌های مجالس دنیا با ایجاد رابط دیپلماسی پارلمانی، از پتانسیل سیاسی فراکسیون‌ها برای ایجاد موازنه قدرت و متوازن‌سازی تعامل با گروه‌های دوستی مجالس سایر کشورها استفاده می‌کنند.
دیپلماسی پارلمانی پژوهشی در صدر اولویت‌های مجالس پیشرو قرار دارد. این نوع دیپلماسی براساس دوازده شاخص چابک‌سازی، تخصص‌گرایی، دغدغه محوری، خرد جمعی، راهبرد محوری، اثرگذاری، جامع‌نگری، مستندسازی، آینده‌پژوهی، بهبود مستمر فرایند‌ها، نوآوری و مردمیسازی بنا شده است که خروجی آن تقویت رابطه منطقی و پایدار بین عنصر دانش و حوزه دیپلماسی پارلمانی است.
در این گزارش پیشنهاد شد که شناسایی پتانسیل همکاری‌های مشترک در رایزنی‌های دیپلماتیک رئیس مرکز پژوهش‌های قوه مقننه با همتایان خود در پیمان‌های راهبردی همچون بریکس، شانگهای، کشورهای همسایه و جهان اسلام می‌تواند سهم و ظرفیت دیپلماتیک مرکز پژوهش‌ها در منظومه دیپلماسی پارلمانی را ارتقا دهد. و همچنین اثربخشی یک قانون مستلزم انطباق آن با نیازهای واقعی جامعه است. یکی از فرصت‌های همکاری نظام‌مند و شبکه‌ای بین مراکز پژوهشی مجالس دنیا، اشتراک‌گذاری نحوه آینده‌پژوهی آثار تصویب طرح و لوایح حوزه سیاست خارجی بر رفع دغدغه‌های مردم در میدان است.
در ادامه پیشنهادات این گزارش آمده که نمایندگانی که برای اولین بار به خانه ملت راه می‌یابند باید به فنون و مهارت‌های دیپلماتیک اشراف داشته باشند. در برخی پارلمان‌ها، ارائه بسته‌های آموزشی به کنشگران دیپلماسی پارلمانی و قانونگذاران جدیدالورود پیرامون مهارت‌های لابی‌گری، روانشناسی سیاست، دیپلماسی بدن، مجامع مهم پارلمانی، اولویت‌های سیاست خارجی اسناد بالادستی و فنون مذاکرات دیپلماتیک در فاصله زمانی اعلام نتایج انتخابات تا شروع به کار مجلس جدید، از تأثیر بالایی در پرورش نماینده ـ دیپلمات‌های توانمند و کارآمد برای مواجهه با نظام مسائل اساسی سیاست خارجی برخوردار است.و همچنین تربیت و استخدام نیروهای متخصص، حرفه‌ای و زبان‌دان در اداره کل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی و اشراف حداقل یکی از پنج مشاور رؤسای گروه‌های دوستی و هیئت‌های دیپلماتیک مجلس دوازدهم در مجامع پارلمانی به زبان خارجی، روند انتقال و بومیسازی دانش و تجارب دیپلماتیک مجالس دنیا را تسهیل و تسریع می‌کند.
در آخر پیشنهاد می شود که در قوانین داخلی برخی مجالس دنیا، سهمیه مشخصی برای حضور زنان در هیئت‌های دیپلماتیک اختصاص یافته است. پایش روندهای دیپلماتیک اتحادیه بین‌المجالس جهانی نشان می‌دهد که زنان موفق شده‌اند برخی پست‌های مدیریتی را کسب کنند. در نتیجه یکی از الزامات دیپلماسی پارلمانی کارآمد، حضور هوشمندانه و جایابی مناسب بانوان نماینده ـ دیپلمات در ترکیب گروه‌های دوستی و هیئت‌های دیپلماتیک مجلس شورای اسلامی است. جهاد تبیین، مهم‌ترین اکسیر مقابله با تحریف و روایت‌های جعلی است. یکی از عناصر تأثیرگذار بر روابط دیپلماتیک مجلس دوازدهم با مجالس سایر کشورها، سخنرانی دیپلمات‌های پارلمانی شاخص قوه مقننه در کمیته روابط خارجی مجالس اروپایی است. این ابتکار و خلاقیت میدانی، به ترمیم اعتماد متقابل بین جمهوری اسلامی ایران و مجالس اروپایی، افشای ماهیت تروریستی جریان‌‌های نفاق و اعتبارزدایی از لابی‌گری آنان در مجالس اروپایی و پارلمان اروپا نیز کمک می‌کند.
متن کامل گزارش را اینجا بخوانید .
ارسال دیدگاه
نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.