محمدامین سالاری، خبرنگار پارلمانی در یادداشتی نوشت: سخنرانی محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در ششمین اجلاس رؤسای مجالس جهان در ژنو، فرصتی برای بازخوانی جایگاه واقعی مجلس در عرصه دیپلماسی بین‌المللی فراهم کرد؛ جایگاهی که رهبر انقلاب اسلامی سال گذشته در دیدار با نمایندگان مجلس دوازدهم به آن اشاره کرده بودند، ایشان در این دیدار و در هفتمین نکته‌ی خود خطاب منتخبین مردم فرمودند: “درباره‌ی حضور مجلس در موضوعات جهانی و مسائل مربوط به سیاست خارجی است. مجلس یک وزنه‌ی سنگین است؛ دولت‌ها در دنیا از این وزنه‌ی سنگین مجالس خودشان استفاده می‌کنند؛ هم در مذاکرات، هم در تعامل، هم در مشارکت‌های عملی. در مذاکرات یک مطلبی را شما در پشت میز مذاکره به طرف مقابل می‌گویید، می‌گوید: «آقا! مجلس ما نمی‌گذارد، قانون داریم، نمی‌توانیم»؛ از مجلس به‌عنوان یک پشتوانه در مذاکره استفاده می‌کنند. در چالش‌های گوناگونی که با دولت‌ها وجود دارد ــ طبعاً دولت در مسائل گوناگونی ممکن است چالش‌هایی داشته باشد ــ مجلس می‌تواند وزن سنگینی به دولت بدهد، دست دولت را پُر کند؛ لذا حضور شما در مسائل سیاسی و بین‌المللی و مسائل دیپلماسی مهم است.”
بر اساس این نگاه، مجالس صرفاً نهادهایی قانون‌گذار نیستند، بلکه می‌توانند در فضای چندجانبه‌گرایی جهانی نقش ایفا کنند. در همین چارچوب، قالیباف تلاش کرد تا در نشست ژنو، از ظرفیت مجلس برای بازتاب مواضع جمهوری اسلامی در برابر حملات اخیر رژیم صهیونیستی و روند جاری نسل‌کشی در غزه استفاده کند. سخنان او، بیش از آنکه رنگ‌وبوی رسمی دیپلماتیک داشته باشند، حامل پیام‌های هویتی، تاریخی و عاطفی بود.
در بخشی از سخنرانی، قالیباف از بی‌عملی نهادهای بین‌المللی و سکوت آنها در برابر نقض حقوق بشر انتقاد کرد و عملکرد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به چالش کشید. تأکید او بر این نکته که حمله به ایران نه پس از شکست گفت‌وگوها، بلکه در میانه مذاکرات رخ‌داده، تلاشی برای برجسته‌سازی روایت ایران از موقعیت خود در منازعات منطقه‌ای بود.
اما نکته قابل‌توجه، این بود که قالیباف در مقام رئیس قوه مقننه، تلاش کرد تصویری از مجلس به‌عنوان یک بازیگر بین‌المللی مستقل ارائه دهد. او در سخنانش به موضوعاتی چون نقض حقوق بشر در غزه، استفاده از گرسنگی به‌عنوان سلاح کشتارجمعی، و بی‌پاسخ ماندن جنایات اسرائیل پرداخت. چنین لحنی از سوی یک رئیس مجلس، می‌تواند مصداقی از همان وزنه سنگینی باشد که رهبری به آن اشاره کرده‌اند.
اگرچه تاکنون کمتر شاهد اثر ملموس چنین سخنرانی‌هایی بر روند تصمیم‌سازی بین‌المللی بوده‌ایم، اما نباید از ظرفیت بلندمدت آنها در شکل‌دهی به فضاهای افکار عمومی، شبکه‌سازی با سایر مجالس مستقل و اعتبارسازی برای مواضع کشور چشم‌پوشی کرد. خصوصاً زمانی که تصویرهایی همچون رایان، نوزاد شهید ایرانی، و کودک گرسنه غزه در نشست رؤسای مجالس جهان به نمایش گذاشته می‌شود، پیام روشن آن است که مجلس ایران تنها ناظر مسائل داخلی نیست، بلکه برای تغییر در معادلات جهانی نیز تلاش می‌کند.
ازاین‌رو سخنرانی رئیس مجلس را می‌توان در امتداد تلاش‌هایی دانست که برای احیای دیپلماسی پارلمانی صورت می‌گیرد؛ دیپلماسی‌ای که هنوز در ساختار سیاست خارجی ایران جایگاه مطلوبی ندارد، اما در شرایط خاص منطقه‌ای می‌تواند مکملی مؤثر برای مواضع رسمی دولت باشد.
در نهایت، آنچه اهمیت دارد، استمرار و نهادینه‌سازی این رویکرد است. اینکه مجلس شورای اسلامی، صرف‌نظر از ترکیب سیاسی، بتواند به یک مرجع معتبر و مؤثر در صحنه‌های بین‌المللی تبدیل شود، مشروط به آن است که این حضورها، به برنامه‌ای مدون و راهبردی گره بخورد، نه صرفاً واکنش به حوادث روز. شاید آن‌گاه بتوان گفت مجلس، نه فقط پشتوانه دولت، بلکه نماینده واقعی ملت در تراز بین‌المللی خواهد بود./پایان پیام
ارسال دیدگاه
نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.