دفتر مطالعات فرهنگ و آموزش این مرکز در گزارش «مطالعه نظام آموزش و پرورش کشورهای منتخب؛ مؤلفه‌های برنامه درسی و ساعات آموزش» اورده که مطالعه حاضر با هدف بررسی برنامه درسی در نظام‌های آموزش رسمی– عمومی چهار کشور آلمان، فنلاند، هلند و ژاپن صورت گرفته است.
در ادامه این گزارش تصریح شده که بدین‌منظور اقدام به شناسایی و بررسی اسناد مرتبط در سه بخش فرایند شکل‌گیری برنامه درسی (از نظر نقش نهادها)، محتوای برنامه درسی و ساعات اختصاص‌یافته به برنامه درسی شد. به‌طور‌کلی، مطالعه اسناد نشان داد از نظر فرایند شکل‌گیری، بسته به الگوی سیاسی– اداری حاکم بر هر کشور دولت‌های ملی و محلی و حتی مدارس و خانواده‌ها به انحا و میزان مشارکت‌های متفاوت در تدوین برنامه‌های درسی نقش داشته‌اند.
در این گزارش ذکر شده که بررسی اسناد در بخش محتوای برنامه درسی و ساعات اختصاص‌یافته نشان‌دهنده تأکید نظام‌های آموزشی به مواردی همچون گنجاندن کارآموزی از مقاطع پایین‌تر، توجه به دروس اختیاری حتی از دوره متوسطه اول، برنامه‌ریزی توأمان آموزش نظری و عملی از طریق پیوند مدرسه و محیط کار و تنظیم برنامه درسی با توجه به نیازهای محلی در کنار توجه به هویت ملی. همچنین بررسی دقیق‌تر ساعات آموزشی حاکی از زمان‌بندی برنامه‌های درسی در طیفی از جدول زمانی الزامی و متمرکز از‌سوی دولت (فنلاند و ژاپن) تا واگذاری آن به ایالت‌ها (آلمان) و حتی اعطای اختیار کامل به مدارس (هلند) است.
در بخش یافته های کلیدی این گزارش هم ذکر شده که ایجاد زمینه مناسب برای استقلال دانش‌آموز پس از اتمام دوره آموزش عمومی از طریق گنجاندن دروس مرتبط در برنامه درسی مانند: در نظر گرفتن نیازهای واقعی زندگی پس از دوران آموزش رسمی– عمومی، همچون اقتصاد خانه (نحوه مدیریت امور اقتصادی فرد/ خانواده)، مهارت‌های حل مسئله و تفکر انتقادی باید مدنظر باشد.
توجه به نیازهای بازار کار از طریق مشارکت فعالان بازار کار در مشاغل مختلف (به‌عنوان یکی از ذی‌نفعان اصلی آموزش رسمی– عمومی) در فرایند تدوین و به‌روز‌رسانی برنامه‌های درسی و توجه به هویت ملی از طریق اختصاص ساعات قابل‌توجه برای درس مربوط به ادبیات و زبان ملی از دیگر یافته های این گزارش است.
در ادامه بخش یافته ها آمده که توجه به نیازهای محلی از طریق تفویض مسئولیت به دولت‌های محلی جهت تدوین برنامه درسی با توجه به نیازها و مختصات محلی، حتی اعطای اختیار به مدارس درخصوص تصمیم‌گیری برای بخشی از برنامه درسی (هرچند کم) در راستای به حداکثر رساندن ارتباط دروس با نیازهای محلی و آماده نمودن دانش‌آموزان به‌منظور اشتغال از طریق اختصاص ساعات قابل‌توجه برای آموزش‌های عملی و کارورزی و همچنین شروع این آموزشها از سنین و مقاطع تحصیلی پایین‌تر از یافته های این گزارش است.
شخصی‌سازی بخشی از مسیر تحصیلی دانش‌آموز از طریق گنجاندن دروس اختیاری جهت قادر ساختن دانش‌آموزان برای توسعه یک رشته تخصصی و انعکاس موضوعات و مسائل مبتلا‌به جامعه در برنامه درسی مانند در نظر گرفتن دروسی همچون آشنایی با فرهنگ‌ها اقوام و آموزش اقتصادی و مصرف، ایمنی هم در این گزارش مورد توجه قرار گرفته است.
در بخش پیشنهادات هم ذکر شده که ارتقای مشارکت ذی‌نفعان (شامل معلمان، خانواده‌ها، نمایندگان حرف و مشاغل و …) در فرایند شکل‌گیری برنامه درسی از طریق تمرکززدایی از نحوه اداره‌کرد نظام آموزش و پرورش به‌نحوی‌که بخشی از اختیار تصمیم‌گیری در امور مرتبط با تدوین برنامه درسی به مناطق/ استان‌ها واگذار شود و ادارات آموزش و پرورش زمینه مشارکت جامعه محلی را در تصمیمات فراهم سازند.
تقسیم اختیارات مربوط به تدوین برنامه درسی میان دولت، مناطق/ استان‌ها و مدارس جهت تدوین برنامه درسی متناسب با نیازهای منطقه‌ای/ استانی و محلی و گنجاندن دروس مرتبط با ویژگی‌های خاص منطقه جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی، کشاورزی، حرفه‌ای و … در برنامه درسی جهت تقویت هویت محلی دانش‌آموزان و آشنایی با نیازها و ظرفیت‌های منطقه از دیگر پیشنهادات این گزارش است.
پیوند میان مشاغل و حرف با مدرسه از طریق برنامه درسی به‌ویژه در بخش فنی و حرفه‌ای به‌منظور نزدیک‌تر نمودن محتوای برنامه با نیازهای واقعی مشاغل و بازار کار و تعریف واحد‌های اختیاری متنوع و منطبق با علایق و نیازهای دانش‌آموزان و نیازهای بازار کار به‌منظور جذاب‌تر نمودن برنامه‌ها و تأثیرگذاری بر انتخاب مسیرهای شغلی آتی دانش‌آموزان هم در این گزارش مورد تاکید قرار گرفته است.
در توضیح آخرین پیشنهاد این گزارش ذکر شده که اختصاص زمان بیشتر به آموزش‌های عملی و کارورزی به‌دلیل تأثیر این نوع از آموزشها در افزایش میزان اشتغال‌پذیری فارغ‌التحصیلان هم باید مورد توجه قرار گیرد.
متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید:
ارسال دیدگاه
نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.