دفتر مطالعات زیربنایی این مرکز در گزارش «بررسی علمی و کارشناسی ابعاد مختلف استحصال آبهای جوی: اثربخشی و ملاحظات» اثرگذاری انسان بر جو از طریق پروژه‌های تعدیل وضع هوا و در قالب طرح‌های بارورسازی ابرها و یونیزاسیون جو صورت می‌گیرد. درحال حاضر فناوری بارورسازی ابرها روش رایج‌تر تعدیل وضع هوا بوده که طی آن اهداف افزایش بارش یا کاهش آثار مخرب جوی (مانند تگرگ) دنبال می‌شود. اثرگذاری بارورسازی ابرها بر افزایش بارش محدود بوده و از طرفی دیگر این پروژه‌ها باید تحت شرایط مختلف مناسب انجام شوند.
در این گزارش تصریح شد که جهت آشکارسازی تأثیر بارورسازی ابرها در منطقه هدف و دوره زمانی قابل ملاحظه، نیاز به تحلیل آماری قوی و مؤثر با استفاده از داده‌های مربوط به تعداد زیادی عملیات بارورسازی در بازه‌های زمانی تعریف شده می‌باشد. همچنین لازمه تداوم مطالعات و بکارگیری تمامی روش‌ها و فناوری‌های در دسترس، انجام مطالعات آماری اطمینان‌بخش با پشتیبانی مطالعات فیزیکی و مشاهدات هواشناسی جهت بیان بدون ابهام تأثیر بارورسازی ابرهاست.
در این گزارش بیان شد که یونیزاسیون جو، از دیگر روش‌های تعدیل وضع هوا، با هدف اثرگذاری بر جو و تغییرات آب‌وهوایی عمدی انجام می‌شود که هنوز آثار آن اثبات نشده و از نظر علمی ابهام‌های جدی در این خصوص وجود دارد و مجامع علمی دنیا نیز در مورد آن سکوت اختیار کرده‌اند. نکته حائز اهمیت آن است که با توجه به ابهامات و عدم قطعیت‌های حاکم بر پروژه‌های بارورسازی ابرها و با توجه به وقوع دوره‌های کم‌بارش و خشکسالی‌های متوالی در کشور، در حال حاضر بکارگیری این روش‌ها، راهکار مؤثری برای مقابله با خشکسالی محسوب نمی‌شود و به نظر می‌رسد تمرکز بر روش‌های مدیریت مصرف منابع آب، به مراتب اثرگذاری بیشتری در عبور از چالش‌های موجود خواهد داشت.
در یافته های این گزارش مرکز پژوهش ها آمده که در کنار تلاش جهت توسعه دانش و فناوری مربوط به بارورسازی ابرها و استحصال آبهای جوی، یکی از حساس‌ترین مراحل انجام پروژه‌های بارورسازی ابرها، وجود سیستم‌های نظارتی، ارزیابی جهت برآورد دقیق کارایی بارورسازی ابرها و تعیین میزان بارش اضافی ناشی از این پروژه‌ها می‌باشد. علاوه بر این، ارزیابی اقتصادی نتایج بارورسازی ابرها نیز باید مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. همچنین در استفاده از فناوری بارورسازی ابرها، لازم است این نکته مدنظر قرار گیرد که هرگونه تغییر در چرخه آب، می‌تواند سبب تغییرات زنجیره‌ای در فرآیندهای زیست‌محیطی شود. از جمله بارورسازی ابرها در یک منطقه می‌تواند اثرات غیرقابل قابل کنترلی در بارش مناطق مجاور داشته باشد.
در یافته های دیگر این نهاد پژوهشی آمده که نکته حائز اهمیت آن است که در حال حاضر، کشور فاقد سیستم و ساختار هماهنگ و جامع جهت مطالعه، اجرا و ارزیابی نتایج به کارگیری فناوری بارورسازی ابرهاست و تا کنون هیچگونه مستند علمی در این خصوص در کشور منتشر نشده است. جهت آشکارسازی تأثیر بارورسازی ابرها در منطقه هدف و دوره زمانی قابل ملاحظه، نیاز به تحلیل آماری قوی و مؤثر با استفاده از داده‌های مربوط به تعداد زیادی عملیات بارورسازی در بازه‌های زمانی تعریف شده می‌باشد. همچنین لازمه تداوم مطالعات و بکارگیری تمامی روش‌ها و فناوری‌های در دسترس، انجام مطالعات آماری اطمینان‌بخش با پشتیبانی مطالعات فیزیکی و مشاهدات هواشناسی جهت بیان بدون ابهام تأثیر بارورسازی ابرهاست.
در ادامه این گزارش آمده که درحال حاضر پروژه‌های تعدیل وضع هوا به دو صورت بارورسازی ابرها و یونیزاسیون جو در برخی از کشورها انجام می‌شود از این دو حالت، بارورسازی ابرها و با روش بارورسازی مستقیم با هواپیما یا ژنراتورهای زمینی و بخصوص برای ابرهای کوهساری حاوی آب فرا سرد رایج‌تر بوده و با اهداف افزایش بارش یا کاهش خسارات جوی انجام می‌شود.
در گزارش این نهاد پژوهشی آمده که یونیزاسیون جو با هدف اثرگذاری بر تغییرات آب‌وهوا کمتر رایج بوده و آثار و کاربرد آن برای مجامع علمی هنوز بطور کافی مشخص نشده است و کارآمدی آن اثبات نشده است. از طرف دیگر تأثیر بارورسازی ابرها بر افزایش بارش، محدود بوده و حداکثر حدود ۱۵ تا ۲۰% و تحت شرایط مناسب و برای یک ابر یا سامانه ابری معین در مقیاس یک حوضه آبریز محدود می‌شوند. نکته حائز اهمیت آن است که اغلب فعالیت‌های انجام شده در کشورها برای بارورسازی ابرها و یونیزاسیون جو، بر اساس رهیافت علمی و فنی نیستند و برخی از این پروژه‌ها صرفاً بر اساس فشارهای اجتماعی و از روی استیصال برای تأمین آب انجام می‌شود و فاقد الزامات لازم برای اجرای این پروژه‌ها از جمله فاقد سیستم‌های ارزیابی هستند.
در جمع بندی این گزارش آمده که به دلیل تغییرپذیری سامانه‌های ابر و مقیاس انرژی بسیار زیاد درگیر در فرآیندهای درون ابرها، علیرغم گذشت بیش از ۸ دهه از فعالیت‌های بارورسازی، هنوز توافق جامعی در مورد تأثیر بارورسازی ابرها و افزایش مصنوعی بارش وجود ندارد. جهت آشکارسازی تأثیر بارورسازی ابرها در منطقه هدف و دوره زمانی قابل ملاحظه، نیاز به تحلیل آماری قوی و مؤثر با استفاده از داده‌های مربوط به تعداد زیادی عملیات بارورسازی در بازه‌های زمانی نسبتاً طولانی است.
در این گزارش پیشنهاد شده است که برای ارزیابی تأثیر بارورسازی در افزایش بارش، تداوم تحقیق و مطالعه با بکارگیری تمامی روش‌ها و فناوری‌های در دسترس، شامل مطالعات آماری با داده‌های مشاهداتی زمین‌پایه و دورسنجی با طول دوره زمانی مناسب (شامل داده و اطلاعات تعداد زیادی عملیات بارورسازی مشابه و مطالعات فیزیکی و مدل‌سازی گروهی هواشناسی برای شبیه‌سازی بهینه فرآیندهای فیزیکی و دینامیکی ابر جهت شناخت و ارزیابی اطمینان‌بخش تأثیر بارورسازی ابرها لازم و ضروری است.
در ادامه پیشنهادات این گزارش آمده که پروژه‌های بلندمدت مطالعاتی در گستره و مقیاس حوضه‌های مجزای آبریز تعریف و ارزیابی شود. هنگام طراحی پروژه‌های بارورسازی ابرها، لازم است تمایز بین فازهای طراحی، عملیات، جمع‌آوری و تحلیل داده مورد توجه دقیق و جدی قرار گیرد تا ضمن اجتناب از خطای احتمالی، تحلیل نتایج و ارزیابی تاثیر احتمالی بارورسازی در منطقه هدف امکان‌پذیر باشد.
متن کامل گزارش را اینجا بخوانید.
ارسال دیدگاه
نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.