دفتر مطالعات زیربنایی در گزارش «پنجره‌های فرصت مدیریت پسماند عادی در ایران» آورده که مدیریت پسماند عادی در ایران، با وجود چالش‌های متعدد، عرصه‌ای مملو از فرصت‌های بالقوه برای تحول و پیشرفت است. این گزارش سیاستی، با تمرکز بر شناسایی و تحلیل «پنجره‌های فرصت» در مدیریت پسماند عادی با بهره‌گیری از روش SOAR، تلاش می‌کند تا راهکارهای عملی و مبتنی‌بر شواهد را برای بهره‌گیری از این فرصت‌ها ارائه دهد.
در یافته های این گزارش مرکز پژوهش ها آمده که در دنیای امروز، مدیریت پسماند به‌عنوان یکی از چالش‌های مهم و روبه‌رشد، نقشی حیاتی در حفظ سلامت محیط زیست، بهبود کیفیت زندگی و دستیابی به توسعه پایدار ایفا می‌کند. افزایش جمعیت، الگوهای مصرف ناپایدار و رشد صنایع به تولید حجم عظیمی از پسماند منجر شده است که در صورت مدیریت نادرست، می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیر برای محیط زیست و سلامت انسان‌ها به‌همراه داشته‌باشد.
در این گزارش تصریح شد که نقاط قوت مدیریت پسماند عادی در کشور را می‌توان در چهار بعد کلی حقوقی و قانونی، فنی و اجرایی، ساختار سازمانی و فرهنگی و اجتماعی دسته‌بندی نمود. فرصت‌های مدیریت پسماند عادی در کشور نیز با بهره‌گیری از مطالعات پیشین و هم‌اندیشی با نخبگان در سه بُعد اصلی حقوقی و قانونی، مالی و اقتصادی و فرهنگی و آموزشی طبقه‌بندی شدند.
در این گزارش بیان شد که باتوجه به بررسی مطالعات ملّی و بین‌المللی و همچنین اسناد فرادستی موجود و همچنین آینده‌پژوهی انجام‌گرفته چشم‌انداز ۲۰ ساله مدیریت پسماند ترسیم شده و براساس آن اهداف تعیین شدند. علاوه‌بر این براساس مطالعه اسناد بین‌المللی و ملی در حوزه مدیریت پسماندها و شاخص‌گذاری‌های بین‌المللی و ملی پیشین و اهداف، دستاوردهای کمی آتی نیز ارائه شدند. در پایان گزارش براساس روش فوق راهکارهایی به‌منظور دستیابی به اهداف و دستاوردهای مربوطه با بهره گیری از نقاط قوت و فرصت‌های موجود ارائه شده است.
در یافته های دیگر این نهاد پژوهشی آمده که رفع انحصارگرایی و ایفای نقش تنظیم‌گری، پشتیبانی و مانع‌زدایی مدیریت اجرایی پسماندهای عادی از مشارکت بخش غیردولتی برای فعالیت و سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های اجرایی مدیریت پسماندها راهکار کلید اصلی تحول در حوزه مدیریت پسماند است. سپردن امور اجرایی به بخش خصوصی، ضمن افزایش بهره‌وری، اشتغال‌زایی پایدار و کاهش هزینه‌ها، می‌تواند زمینه‌ساز نوآوری و استفاده از فناوری‌های نوین در این حوزه شود. برای تحقق این امر، لازم است مدیریت‌های اجرایی با ایجاد سازوکارهای شفاف و رقابتی، زمینه حضور فعال و مؤثر بخش غیردولتی را فراهم کند. همچنین، نقش نظارتی و حمایتی دولت در این زمینه،از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دسترسی آزاد و آسان به اطلاعات لازمه تصمیم‌گیری‌های آگاهانه و مشارکت فعال ذی‌نفعان است. و ایجاد سامانه جامع اطلاعاتی در زمینه مدیریت پسماند می‌تواند به شفافیت و پاسخ‌گویی بیشتر در این حوزه کمک کند. این سامانه باید شامل اطلاعاتی درخصوص میزان تولید پسماند، انواع پسماند، روش‌های جمع‌آوری، بازیافت و دفع پسماند و همچنین اطلاعات مربوط به فعالیت‌های بخش غیردولتی در این زمینه باشد.
در جمع بندی یافته های این گزارش آمده که پیشگیری از تولید پسماند بهترین راهکار برای مدیریت آن است. با اصلاح الگوهای تولید و مصرف می‌توان حجم پسماند تولیدی را به میزان زیادی کاهش داد. گسترش سیاست امتداد مسئولیت تولیدکننده می‌تواند تولیدکنندگان را به طراحی و تولید محصولاتی با قابلیت بازیافت و استفاده مجدد بیشتر ترغیب کند. دفن پسماند آخرین گزینه در مدیریت آن است. با افزایش بازیافت مواد و بازیابی انرژی از پسماندها می‌توان، ضمن کاهش حجم پسماند دفن شده، از منابع ارزشمند موجود در پسماندها استفاده‌کرد.ور در اخر حرکت به‌سوی مدیریت کم‌کربن پسماند و تسهیل انتقال و توسعه دانش، فناوری‌ها و نوآوری‌های مرتبط می‌توان از فرصت‌ها و مشوق‌های بین‌المللی در چارچوب توافق‌ها، کنوانسیون‌ها بین‌المللی و یا عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌ها و پیمان‌های بین‌المللی بهره برد.
متن کامل گزارش را اینجا بخوانید.
ارسال دیدگاه
نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.