در گزارش دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ این مرکز با عنوان « بررسی بخش دوم لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور (۲۷): وزارت آموزش‌وپرورش» آمده که مجموع اعتبارات وزارت آموزش‌وپرورش (جمع جدول ۷ و جدول ۹) در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ به میزان ۴,۷۵۱,۲۵۴,۹۱۷ میلیون ریال است که گویای رشد ۶۷/۸۳ درصدی بودجه آموزش‌وپرورش نسبت به قانون ۱۴۰۳ می‌باشد.
در ادامه این گزارش تصریح شده که با این اعتبارات سهم آموزش‌وپرورش از بودجه عمومی دولت ۸/۸۲ می‌باشد که کاهش آن نسبت به سال ۱۴۰۳ به‌دلیل تفاوت جمع مصارف بودجه عمومی دولت حاصل از یکپارچه‌سازی و لحاظ شدن برخی اعتبارات در سقف بودجه (فرا بودجه) نسبت به سال‌های گذشته است. البته با وجود افزایش قابل توجه بودجه آموزش‌وپرورش اما همچنان این اعتبارات نسبت به نیازهای واقعی که بر اساس برآورد این وزارت‌خانه ۷.۹۵۶.۸۹۳.۳۸۸ میلیون ریال (۷۹۵ هزار میلیارد تومان) می‌باشد، اختلاف دارد که این تفاوت به‌ویژه خود را در ردیف «ادارات کل آموزش‌وپرورش استان‌ها» که عمدتاً مربوط به پرداخت حقوق‌ودستمزد فرهنگیان در سال آتی است، نمایان خواهد ساخت.
در بخش دیگری از این گزارش ذکر شده که در ردیف‌های بودجه‌ای همچنین شاهد رشد تقریباً ۳ برابری اعتبارات ساخت‌وساز مدارس (سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس) می‌باشیم که تحت تأثیر مصوبات برنامه هفتم پیشرفت می‌باشد با این وجود اعتبارات برآورد شده نسبت به تکالیف برنامه کمتر می‌باشد و در این صورت نمی‌توان انتظار برآورده شدن آن‌ها را داشت. در لایحه بودجه ۱۴۰۴ همچنین مبالغی برای پاداش پایان‌خدمت بازنشستگان کل کشور و پرداخت دیون فرهنگیان بازنشسته ناشی از رتبه‌بندی معلمان در نظر گرفته شده‌است که هنوز تا پرداخت کامل مطالبات فرهنگیان ۲۲ هزار میلیارد تومان تفاوت دارد.
در ادامه این گزارش یافته‌های کلیدی تشریح شده و آمده که اعتبارات ردیف «ادارات کل آموزش‌وپرورش استان‌ها» که در واقع حقوق و دستمزد معلمان سراسر کشور می‌باشد با افزایش ۴۷ درصدی به ۳۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالی می‌باشد که برآورد این ردیف بر اساس استعلام به عمل آمده از وزارت آموزش‌وپرورش حدوداً ۴۷۶ هزار میلیارد تومان است. این کم‌برآوردی گویای آن است که در سال آتی نیز همچون سال‌های گذشته پرداخت حقوق و دستمزد فرهنگیان به‌ویژه در ماه‌های انتهایی سال با مشکل و چالش مواجه بوده و نیازمند تخصیص مازاد است.
در این گزارش بیان شده که بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس به ۳۲.۹ هزار میلیارد تومان رسیده که به معنای رشد ۱۷۷ درصدی (۲۱۱.۰۲۲.۶۸۷ میلیون ریال) است. عمده این رشد چشم‌گیر به دلیل اعمال مصوبات قانون برنامه هفتم پیشرفت می‌باشد. همچنین در سال‌های گذشته برخی از ردیف‌های بودجه‌ای مرتبط با این سازمان به صورت غیرشفاف و پیش‌بینی نشده در بودجه قید می‌شد و در لایحه بودجه سال آینده اولاً این اعداد پیش‌بینی شده‌اند و ثانیاً از سایر جداول به جدول ۱-۷ (متفرقه اعمال شده) منتقل شده‌اند فلذا خود را در دل اعتبارات جدول ۷ نمایان ساخته‌اند.
در تشریح دیگر یافته های این گزارش آمده که اعتبارات «فعالیت‌های پرورشی و امور تربیتی دانش‌آموزان» با کاهش ۲۳ درصدی نسبت به سال گذشته از ۱۵.۲۰۱.۲۳۲ میلیون ریال (۱.۵ هزار میلیارد تومان) به ۱۱.۷۵۰.۰۰۰ میلیون ریال (۱.۱ هزار میلیارد تومان) رسیده است. با این حساب سرانه فعالیت‌های پرورشی هر دانش‌آموز با احتساب جمعیت ۱۳.۵۱۳.۸۰۱ دانش‌آموزان مدارس دولتی به میزان ۸۶.۹۴۸ تومان خواهد بود. به‌نظر می‌رسد سازمان برنامه و بودجه بخشی از اعتباراتی را که هر ساله به فعالیت‌های پرورشی اختصاص می‌یافت، در جدول ۹ (متفرقه اعمال نشده) به طرح نماد اختصاص داده است. و همچنین به طرح «بهداشت، سلامت و تربیت بدنی مدارس» چرا که ردیف مختص به این طرح، نسبت به سال پیش ۹۲ درصد افزایش پیدا کرده است.
در این گزارش تصریح شده که در لایحه بودجه ۱۴۰۴ مجموعاً مبلغ ۸۵ هزار میلیارد تومان برای پرداخت پاداش پایان‌خدمت بازنشستگان کل کشور در نظر گرفته شده‌است که بر اساس اطلاعات دریافتی از سازمان برنامه‌وبودجه حدود ۶۲ هزار میلیارد تومان از این مبلغ ویژه بازنشستگان آموزش‌وپرورش است. تأمین تمامی مبلغ تخمین زده شده برای بازنشستگان آموزش‌وپرورش با توجه به مطالبات و نارضایتی‌های انباشته شده ضروری می‌باشد و از سویی با توجه به بند ج ماده ۸۸ قانون برنامه هفتم پیشرفت که به فرهنگیان رتبه‌های استادیار معلم و بالاتر اجازه می‌دهد ضمن دریافت پاداش بازنشستگی بدون اعمال فرآیند بازنشستگی خدمت خود را استمرار دهند، احتمال آن وجود دارد که حجم درخواست‌های دریافت پاداش پایان‌خدمت بیش از سال‌های گذشته باشد.
در ادامه یافته های کلیدی این گزارش آمده که در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ حدود ۵۵ درصد بودجه دانشگاه فرهنگیان از محل درآمد اختصاصی (کسر ۴۵ درصد حقوق دانشجومعلمان) است و با توجه به عدم اصلاح این سهم نسبت به سال‌های گذشته، به‌معنای آن می‌باشد برخلاف رأی شماره ۱۹۱۹۱۲۶ مورخ ۱۴۰۲/۷/۲۵هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، کسر ۴۵ درصد حقوق دانشجومعلمان در سال آتی همچنان به‌شیوه سابق ادامه خواهد داشت.
در گزارش دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ این مرکز ذکر شده که درآمدهای اختصاصی سازمان مدارس غیردولتی و مراکز توسعه مشارکت‌های مردمی در سال ۱۴۰۴ افزایش ۱۲۵ درصدی داشته است که موجب شده سهم درآمدهای اختصاصی این سازمان در بودجه آن از ۲۰/۲۴ به ۳۸/۱۴ برسد. از سویی بودجه هزینه‌ای این سازمان با ۱۱ درصد کاهش همراه بوده است. در واقع دولت ضمن کاستن از بودجه هزینه‌ای این سازمان از محل منابع عمومی دولت، درآمدهای اختصاصی آن را افزایش داده است.
در بخش دیگری از گزارش مرکز پژوهش ها آمده که براساس تبصره بند «۳» ماده (۸۸) قانون برنامه هفتم پیشرفت دولت مکلف بوده است که نسبت به تأدیه دیون قانونی حسابرسی‌شده خود به صندوق ذخیره فرهنگیان اقدام قانونی به‌عمل آورد. مطابق اعلام صندوق ذخیره فرهنگیان این دیون تا ۱۴۰۳/۶/۳۱ به ۷۸ هزار میلیارد ریال رسیده، در حالی که در لایحه بودجه تنها ۲۰ میلیارد تومان دیده شده‌است. از سوی با توجه به استنکاف وزارت آموزش‌وپرورش از تصویب اساسنامه صندوق مطابق تکالیف برنامه هفتم پیشرفت و بند ک تبصره ۱۲ قانون بودجه ۱۴۰۰ باز هم پرداخت سهم دولت به صندوق منوط به تصویب اساسنامه شده‌است.
در این گزارش ذکر شده که ردیف اعتباری «تأمین و استانداردسازی سامانه گرمایشی و سرمایشی مدارس از محل دریافت عوارض گاز مصرفی از مشترکان» موضوع بند «ب» ماده (۶۵) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ از جدول ۹ حذف شده و به جدول ۱-۷ (اعتبارات متفرقه اعمال شده) با سقف برآوردی ۲ هزار میلیارد تومان انتقال یافته است. این در حالی است که گزارش عملکرد دریافتی از سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس نشان می‌دهد که عملکرد این ماده بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۲ (با سهم ۵۰ درصدی آموزش‌وپرورش) حدوداً ۵/۵ هزار میلیارد تومان است و تا پایان سال ۱۴۰۳ (با سهم ۴۰ درصدی) حدود ۴/۸ هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود. در واقع سقف ۲ هزار میلیاردی برآورد شده در جدول ۱-۷ لایحه موجب کاهش سهم آموزش‌وپرورش از این محل خواهد شد. این مسئله درباره عواید حاصل از قانون شورا هم صدق می‌کند. سقف براورد شده در جدول ۵ در این خصوص ۲.۴۲ هزار میلیارد بوده است این در حالی است که گزارش عملکرد دریافتی از سازمان مدارس غیردولتی و مراکز توسعه مشارکت‌های مردمی نشان می‌دهد عواید حاصل از این قانون در سال ۱۴۰۱، ۳.۷ هزار میلیارد و در سال ۱۴۰۲ به حدود ۱۴ هزار میلیاد رسیده است
در بخش دیگری از این گزارش آمده که بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۴ در نسبت با قانون برنامه هفتم پیشرفت گویای آن است که هر چند مصوباتی که موجب تنظیم‌گری مالی بوده‌اند اعمال شده و به بخشی از تکالیف جزئی نیز اعتباراتی تخصیص یافته است اما اعتبارات دستگاه‌ها متناسب با تکالیف و اهداف مندرج در برنامه هفتم نمی‌باشد و این به‌معنای آن است که با احتمال بسیار زیاد تکالیف برنامه هفتم در حوزه‌هایی همچون نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس انجام نشده خواهد ماند. همین وضعیت را می‌توان در خصوص تکالیف دیگری همچون افزایش ۲۵ درصدی ظرفیت دانشگاه فرهنگیان موضوع جزء ۲ بند ث ماده ۹۲ قانون برنامه هفتم پیشرفت به تصویر آورد. در مجموع می‌توان نتیجه گرفت که هر چند دولت به دنبال آن بوده است که برخی از احکام برنامه هفتم پیشرفت را در لایحه بودجه اعمال نماید اما احتمالاً به دلیل کمبود منابع مالی تنها موفق به پوشش برخی از جزئیات احکام و تکالیف مرتبط با تنظیم‌گری‌های مالی شده و در ایجاد بستر اعتبارات مالی برای اجرای احکام اصلی، ناموفق بوده است.
در این گزارش بیان شده که با وجود آنکه در بند «پ» ماده ۹۲ قانون برنامه هفتم پیشرفت دولت مکلف شده بود که «معادل کمک‌های تحقق‌یافته خیرین جهت تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام آنان» را در لوایح بودجه منظور نماید اما این اعتبارات اکنون به صورت کامل در لایحه دیده نشده است. بر اساس گزارش‌های اخذ شده از سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس پیش‌بینی می‌شود که حداقل ۲۵ هزار میلیارد تومان برای انجام این تکلیف مورد نیاز بوده است.
در این گزارش پیشنهاداتی هم مطرح شده و آمده که اصلاح اعتبارات پیش‌بینی شده در ردیف درآمدی ۱۴۰۱۱۸۰ جدول ۵ مربوط به ۳ درصد عوارض موضوع بند (۳) ماده (۱۳) قانون تشکیل شوراهای آموزش‌وپرورش در استان‌ها، شهرستان‌ها و مناطق کشور و بند «ح» ماده ۹۲ قانون برنامه هفتم پیشرفت باید مورد توجه قرار گیرد.
درج ردیف درآمدی چهار درصد (۴%) سهم آموزش‌وپرورش از شهریه دریافتی توسط مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی (موضوع ماده ۲۰ قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی) و اصلاح عنوان ردیف ۷۳۰۰۰۰-۴۶ جدول ۷-۱ و افزوده شدن عبارت «مالیات آستان قدس رضوی» به صدر ماده با به توجه به متن ماده ۷۸ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) از دیگر پیشنهادات این گزارش است.
در ادامه این گزارش پیشنهاد تفکیک ردیف بودجه‌ای «پاداش پایان‌خدمت بازنشستگان کل کشور» از «پاداش پایان‌خدمت بازنشستگان آموزش‌وپرورش» همچون قانون بودجه ۱۴۰۳ و تخصیص بخشی از بودجه هزینه‌ای و تملک دارایی سرمایه‌ای ردیف «سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی» و «ستاد وزارت آموزش‌وپرورش» به ردیف «پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش» هم بیان شده است.
اصلاح پیش‌بینی اعتبارات موضوع بند (ب) ماده (۶۵) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت(۲) و بند (چ) ماده (۹۲) قانون برنامه هفتم پیشرفت (ایمن و استانداردسازی سامانه گرمایشی و سرمایشی مدارس از محل دریافت عوارض گاز مصرفی از مشترکان) در ردیف ۴۹-۷۳۰۰۰۰ جدول ۱-۷ (اعتبارات متفرقه اعمال شده) و برگشت ردیف «بازسازی و نوسازی فضاهای آموزشی، پرورشی و ورزشی از محل مولدسازی دارایی‌های سازمان» به جدول ۹ لایحه بودجه دو پیشنهاد دیگر این نهاد پژوهشی است.
متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.
ارسال دیدگاه
نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.